Finansowanie federalnych kampanii wyborczych a przyszłość demokracji w Stanach Zjednoczonych Ameryki
Opis: Celem projektu była analiza stanu współczesnej amerykańskiej demokracji przez pryzmat reprezentacji politycznej, ta z kolei rozpatrywana była z perspektywy finansowania kampanii wyborczych. Szczególny nacisk położono na przebieg kampanii wyborczych, przeprowadzonych po orzeczeniu Sądu Najwyższego USA w sprawie Citizens United v. Federal Election Commision ze stycznia 2010 roku, kiedy sędziowie rozszerzyli na korporacje i związki zawodowe prawo do przekazywania środków na kampanię wyborczą poszczególnych kandydatów jako wyrażanie zawartego w pierwszej poprawce do Konstytucji prawa do ekspresji wolności słowa. W tym kontekście badania zostały ukierunkowane na przeprowadzenie analizy, która pozwoli odpowiedzieć na następujące pytania:
1. Czy konieczność zbiórki funduszy sprawia, że sprawujący urzędy publiczne oddalają się od tych, których reprezentują/powinni reprezentować?
2. Czy niektóre z przepisów regulujących finansowanie wyborów w Stanach Zjednoczonych – szczególnie te, które umożliwiają przekazywanie nielimitowanych sum pieniędzy przez korporacje i bogatych obywateli – nie przyczyniają się do osłabienia demokracji amerykańskiej?
3. Czy istniejący system finansowania kampanii wyborczych faworyzuje którąś z partii politycznych?
4. Czy zatem niebezpieczeństwa obecnego systemu finansowania kampanii wyborczych w USA nie przemawiają za koniecznością powrotu do finansowania wyborów ze środków publicznych?
Efekt projektu: W wyniku realizacji projektu autorzy zademonstrowali, że:
1) pieniądze mają fundamentalny wpływ na proces wyborczy w Stanach Zjednoczonych, zwłaszcza że największe kwoty są przekazywane przez mniej niż 0,5% wyborców, co niewątpliwie ma przełożenie na partycypację wyborczą oraz treści pojawiające się w toku kampanii;
2) Partia Republikańska i Partia Demokratyczna, mimo odmiennego podejścia teoretycznego do procesu finansowania kampanii wyborczych, w podobnym stopniu korzystają z dobrodziejstw systemu, gromadząc i wydatkując ogromne kwoty w poszczególnych cyklach wyborczych;
3) precedens Buckley v. Valeo jest źródłem kontrowersji wokół systemu finansowania wyborów z uwagi na zdefiniowanie procesu przekazywania datków wyborczych jako realizacji konstytucyjnie chronionej swobody wypowiedzi (money = speech);
4) widoczna w ostatnich latach aktywność Sądu Najwyższego w procesie interpretacji prawa finansowania kampanii wyborczych pogłębia konflikt polityczny i społeczny wokół przepływu pieniędzy w federalnych kampaniach wyborczych;
5) w ciągu najbliższych kilku lat zmiana kierunku ewolucji prawa finansowania kampanii wyborczych oraz zmiana treści dyskursu politycznego wokół przepływu pieniędzy w wyborach prezydenckich i do Kongresu wydaje się Autorom mało prawdopodobna;
6) jeśliby miało do niej dojść, to pierwszym krokiem byłoby odwrócenie orzeczenia Buckley v. Valeo.
Wnioski zostały zaprezentowane w monografii Cena demokracji. Finansowanie federalnych kampanii wyborczych w Stanach Zjednoczonych Ameryki, wydanej w 2016 roku nakładem wydawnictwa Księgarnia Akademicka.
Źródło finansowania: grant badawczy Narodowego Centrum Nauki (OPUS 5, nr UMO-2013/09/B/HS5/01086)
Kierownik projektu: dr hab. Paweł Laidler, prof. UJ
Członkowie zespołu: dr Maciej Turek
Czas trwania projektu: 2014–2016
Josiah Warren – pierwszy amerykański anarchista?
Opis: Projekt badawczy miał na celu przedstawić filozofię i doktrynę twórcy amerykańskiego indywidualistycznego anarchizmu. Josiah Warren (1798-1874), jeden z najbardziej znanych i rozpoznawanych za życia myślicieli amerykańskich, którego eksperymenty społeczno-ekonomiczne były szeroko komentowane w Europie, i o którym John Stuart Mill wypowiadał się z ogromnym uznaniem, został obecnie niemal całkowicie zapomniany.
Warren był autorem szeregu nowatorskich koncepcji filozoficznych, o dalekosiężnym oddziaływaniu na sferę polityczną i ekonomiczną. Spopularyzował idee „suwerenności jednostki” (individual sovereignty), zgodnie z którą władza, jaką posiadają poszczególne jednostki, nie może w żaden sposób zostać przekazana innym (zarówno ciałom kolektywnym jak i poszczególnym jednostkom). Stworzył także nowatorską koncepcję ekonomiczną, zgodnie którą koszt miałby wyznaczać górną granicę ceny produktu (Cost the limit of price). Koszt ten byłby mierzony przez ilość pracy potrzebnej na wytworzenie produktu. W ten sposób wszelkie relacje ekonomiczne między poszczególnymi jednostkami opierały się na barterowej wymianie produktów oraz świadczeniu sobie usług w oparciu o system „bonów czasowych” zwanych przez Warrena labour notes. Warren będąc nie tylko teoretykiem, ale także praktykiem sprawdzał działanie swoich koncepcji w zakładanych przez siebie utopijnych wspólnotach. Opisany tu eksperyment ekonomiczny funkcjonował pod nazwą Times Store i cieszył się ogromnym powodzeniem wśród mieszkańców, do tego stopnia, że Warren założył wkrótce drugi sklep tego rodzaju oraz doprowadził konkurujące z nim sklepy do bankructwa.
Filozofia stworzona przez Warrena stała się podwalinami całego nurtu indywidualistycznego anarchizmu. Jego idee są o tyle ciekawe, że starał się łączyć realizowanie ideału równości z ideałem zachowania własności prywatnej, co odróżnia cały amerykański nurt indywidualistycznego anarchizmu od europejskich propozycji wprowadzenia kolektywnych form własności prywatnej.
Elementy filozofii Warrena są widoczne we współczesnym anarcho-kapitalizmie, libertarianizmie oraz Tea Party Movement, dlatego też przeanalizowanie jego dorobku pozwala także na lepsze zrozumienie korzeni współczesnej amerykańskiej myśli i praktyki politycznej.
Efekt projektu: Uzyskane wyniki badań, które przedstawiono w formie monografii Josiah Warren – pierwszy amerykański anarchista? (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2012), wskazują na prekursorski charakter Warrena dla tworzenia się myśli anarcho-indywidualistycznej w Stanach Zjednoczonych w wieku XIX. Jednocześnie ukazują Warrena jako osobę wpisującą się w globalne tendencje rozwoju myśli politycznej, prawnej, ekonomicznej i społecznej i pozwalają na wskazanie wątków wspólnych dla europejskiej i amerykańskiej historii idei, ukazując paralelne elementy rozwoju tejże myśli. Dodatkowo, pozwala to na wskazanie, że Warren bezpośrednio bądź pośrednio wpływał na rozwój myśli europejskiej (w tym na niektóre koncepcje Johna Stuarta Milla), co dowodzi ogromnej popularności głoszonych przez Warrena propozycji rozwiązań bezpaństwowego ładu polityczno-prawnego.
Źródło finansowania: grant badawczy Narodowego Centrum Nauki (1Sonata, nr. UMO-2011/01/D/HS5/01660)
Kierownik projektu: dr Magdalena Modrzejewska
Członkowie zespołu: dr Tatyana Bakhmetyeva
Czas trwania projektu: 2011–2016
Nowe technologie i ich wpływ na zmianę oblicza wojny. Science fiction czy przyszłość zachodniego sposobu prowadzenia wojny?
Opis: Główna teza, która przyświecała realizacji projektu, zakładała, że militarne zastosowania osiągnięć rewolucji biotechnologicznej można postrzegać jako narzędzia zarządzania ryzykiem taktycznym. Przedmiotem projektu były sposoby minimalizowania ryzyka taktycznego związanego z wydajnością amerykańskich żołnierzy i psychofizycznymi słabościami ludzkiego ciała za pomocą osiągnięć naukowo-technicznych. Rewolucja biotechnologiczna, której rozwój na użytek wojskowy katalizuje amerykańska Agencja Zaawansowanych Obronnych Projektów Badawczych (DARPA), prowadzi do transformacji amerykańskiego sposobu prowadzenia wojny i konstruowania „nowego wspaniałego żołnierza”. Wyłaniający się „reżim naukowego sposobu prowadzenia wojny” przyszłości jest przy tym urzeczywistnieniem wielu wizji fantastyki naukowej. Analizie poddano przede wszystkim trzy rodzaje biotechnologii służące wpływaniu na funkcjonowanie ciała amerykańskiego żołnierza przyszłości: (psycho)farmakologię, technologie cyborgów oraz genetykę i ich rzeczywiste oraz możliwe zastosowania służące wzmacnianiu fizycznej i mentalnej sprawności personelu wojskowego na wszystkich etapach służby (rekrutacji, szkolenia i treningu, działań bojowych oraz rehabilitacji).
Efekt projektu: Wyniki badań opublikowano w formie monografii Nowy wspaniały żołnierz. Rewolucja biotechnologiczna i wojna w XXI wieku (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków, 2014) oraz m.in. artykuł Helping the Post-Modern Ajax. Is Managing Combat Trauma Through Pharmacology a Faustian Bargain?, Armed Forces and Society, 39:3, July 2013, 395–414.
Źródło finansowania: grant badawczy MNiSW N N116 389539
Kierownik projektu: dr hab. Łukasz Kamieński
Czas trwania projektu: 2010–2014
Mechanizmy kontynuacji i zmiany w polityce zagranicznej USA po II wojnie światowej
Opis: Projekt stanowił próbę odniesienia się do węzłowych zagadnień teorii demokracji. W szczególności dokonano analizy wpływu rozstrzygnięć wyborów prezydenckich w USA po II wojnie światowej na politykę zagraniczną tego kraju. Od strony metodologicznej badanie dotyczyło wyznaczenia możliwości i ograniczeń związanych z wykorzystaniem różnych metod badawczych w badaniach politologicznych: począwszy od analizy treści poprzez analizę danych pochodzących z badań opinii publicznej, aż po formalną analizę danych ilościowych wyrażonych w postaci szeregów czasowych (wydatki budżetowe w USA na politykę zagraniczną po II wojnie światowej).
Efekt projektu: Efektem realizacji projektu jest monografia Mechanizmy kontynuacji i zmiany w polityce zagranicznej USA po II wojnie światowej (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagielońskiego, 2013), która wskazuje na ograniczone znaczenie mechanizmu wyborczego w USA po II wojnie światowej w odniesieniu do kształtu polityki zagranicznej.
Źródło finansowania: grant badawczy MNiSW Nr N N116 324239
Kierownik projektu: dr hab. Łukasz Wordliczek
Czas trwania projektu: 2010–2013
Negocjowanie różnic kulturowych w erze komunikacji cyfrowej
Opis: Projekt koncentrował się na przemianach w sferze globalnej komunikacji, które mają znaczący wpływ na możliwości, perspektywy i charakter spotkań międzykulturowych. Rewolucja informacyjna, rozwój nowych mediów oraz popularyzacja interaktywnej komunikacji tworzą nową podstawę dla rozwoju dialogu indywidualnego i zbiorowego, a także wpływają na proces negocjowania norm oraz różnic kulturowych. Przemiany w sferze technologii komunikacyjnej skutkują zmianami w mechanizmach porozumienia międzykulturowego. Charakter i skutki tych zmian stanowiły główny punkt zainteresowania tego projektu. W badaniach szukano odpowiedzi na następujące pytania:
W jaki sposób nowe formy komunikacji i uczestnictwa w społecznościach wirtualnych wpływają na charakter i sposoby tworzenia dialogu międzykulturowego? Czy stanowią one szansę na budowanie większego zrozumienia między uczestnikami różnych kultur?
Czy pojęcie interaktywności (tak jak odnosi się ono do mediów 2.0) jest istotne dla kultury?
W jaki sposób rzeczywistość cyfrowa wpływa na/zmienia spotkania międzykulturowe? Jaka jest rola nowych mediów w negocjowaniu wpływów i różnic kulturowych?
Efekt projektu: Zbadano wpływ czynników związanych z nowym środowiskiem komunikowania na stan, mechanizmy i perspektywy prowadzenia skutecznego dialogu międzykulturowego. W rezultacie realizacji projektu ukazała się książka Digital Difference. Social Media and Intercultural Experience (Cambridge: Cambridge Scholars Publishing, 2014).
Źródło finansowania: grant badawczy Narodowego Centrum Nauki (HARMONIA, nr. UMO-2012/04/M/HS6/00517)
Kierownik projektu: dr hab. Garry Robson, prof. UJ
Członkowie zespołu: dr hab. Małgorzata Zachara, dr Jolanta Szymkowska-Bartyzel, dr Agnieszka Stasiewicz-Bieńkowska, David Gunkel, Ann Gunkel
Czas trwania projektu: 2012–2014
Polska w stosunkach transatlantyckich – narzędzia, perspektywy i znaczenie Polski w kształtowaniu debaty transatlantyckiej
Opis: Hipotezę badawczą projektu stanowiło założenie, że kształt stosunków transatlantyckich, zarówno na linii stosunków polsko-amerykańskich, jak i europejsko-amerykańskich, podlega obecnie zmianie, wywołanej przekształceniami na geopolitycznej mapie świata. Ten moment krytyczny może stanowić szansę jak i zagrożenie dla pozycji Polski (w wymiarze dyplomatycznym, instytucjonalnym, kształtowania wizerunku, transferu wartości) w debacie transatlantyckiej. Badania prowadzone w ramach tego projektu służyły dostarczeniu wiedzy na temat uwarunkowań, kierunków i konsekwencji dokonującej się zmiany. Wysiłki zespołu badawczego zmierzały do poszukiwania odpowiedzi na następujące pytania badawcze:
- na ile Polska (organy władzy, instytucje, środowiska emigracyjne, grup interesu, przedsiębiorcy – wszyscy aktorzy obecni w przestrzeni transatlantyckiej) jest zdolna aktywnie wpływać na kształt stosunków transatlantyckich?
- czy dla pozostałych uczestników dialogu transatlantyckiego specyfika, historia, interesy i motywacje Polski są znane, zrozumiałe, przejrzyste?
Efekt projektu: Wstępne wnioski z badań zostały zaprezentowane i poddane debacie naukowej podczas międzynarodowej konferencji „Back to the Game? Poland in Transatlantic Relations after 1989”, która zgromadziła znakomite grono badaczy problematyki transatlantyckiej. Ostateczne rezultaty przeprowadzonych badań zaprezentowano w formie monografii wieloautorskiej Poland in Transatlantic Relations. Miracle Fair, Cambridge Scholars Publisher 2017.
Źródło finansowania: grant badawczy Narodowego Centrum Nauki (SONATA, UMO-2011/03/D/HS5/01116)
Kierownik projektu: dr hab. Małgorzata Zachara
Członkowie zespołu: dr hab. Garry Robson, prof. UJ, dr Patrick Vaughan, prof. UJ, dr Jolanta Szymkowska-Bartyzel.
Czas trwania projektu: 2011-2016
Zmiana w stosunkach międzynarodowych - zarządzanie przestrzenią ponadnarodową
Opis: Badania poświęcone naturze i konsekwencjom przekształceń w środowisku międzynarodowym, których źródłem są procesy integracji zachodzące na poziomie społecznym, politycznym, technologicznym i wielu innych. Punktem wyjścia dla prowadzonych rozważań jest założenie, że zmiany zachodzące w strukturze wpływów w przestrzeni międzynarodowej determinują charakter i zasięg oddziaływań podmiotów realizujących tam swoje cele. Analizy zmierzały do ujawnienia natury tych zmian oraz ich konsekwencji na poziomie przedmiotowym oraz podmiotowym, opierając się na następujących założeniach:
- kluczowymi kategoriami dla współczesnego etapu tworzenia się nowego porządku międzynarodowego są: postępująca współzależność środowiska międzynarodowego, poszerzanie się katalogu problemów o zasięgu globalnym oraz coraz większe znaczenie sfery interakcji transnarodowych;
- nowe cechy środowiska międzynarodowego, najpełniej obrazują przekształcenia w obszarze gospodarki, technologii informacyjnych, sfery regulacyjnej;
- sposób określania potrzeb i realizowania celów w środowisku międzynarodowym o nowych cechach jakościowych w dużym stopniu determinowany jest przez postępującą konkurencyjność, a jednocześnie potrzebę współdziałania (wyrażaną m.in. poprzez wzrost znaczenia reżimów międzynarodowych oraz coraz szerszy zasięg oddziaływań podmiotów nie posiadających formalnej legitymacji do działania).
Efekt projektu: rezultaty przeprowadzonych badań zamieszczono w monografii Mechanizmy wpływu w środowisku międzynarodowym. Zastosowanie Centre of Gravity (CoG) dla analizy procesów decyzyjnych w sprawach globalnych (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2015).
Źródło finansowania: Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych (dotacja dla młodych naukowców)
Kierownik projektu: dr hab. Małgorzata Zachara
Czas trwania projektu: 2014–2015
Global governance
Opis: Celem projektu było wyjaśnienie istoty global governance jako podejścia badawczego i przestrzeni realizowania stosunków międzynarodowych oraz przywołanie głównych wątków debaty nad tą koncepcją. Ujęcie to zastosowano dla opisu dynamiki sił kształtujących rzeczywistość międzynarodową oraz analizy studiów przypadków, obrazującą mechanizmy współdziałania różnorodnych aktorów. Projekt koncentrował się na realizacji następujących celów:
- zaprezentowanie sposobu interpretowania zmian zachodzących na arenie międzynarodowej oraz prawidłowości kształtowania równowagi systemu, który wzbogaca się o coraz to nowe, aktywne podmioty,
- analizę roli nowych aktorów mających współcześnie realny wpływ na procesy międzynarodowe, procesy decyzyjne – NGOs, INGOs, przedsiębiorstw prywatnych, mediów, osób prywatnych, grup interesów.
Efekt projektu: rezultaty przeprowadzonych badań zamieszczone zostały w monografii Global Governance. Ład międzynarodowy po zakończeniu stulecia Ameryki (Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, Kraków 2012).
Źródło finansowania: Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych (dotacja dla młodych naukowców)
Kierownik projektu: dr hab. Małgorzata Zachara
Czas trwania projektu: 2011–2013
