Tematem naszego kolejnego seminarium latynoamerykańskiego była polityka wobec ludności rdzennej Ameryki Łacińskiej w trudnym okresie pandemii covid-19 w latach 2020- 2022.
Uczestniczki spotkania – dr hab. Marta Kania z IAiSP UJ, dr Gaja Makaran Kubis z CIALC UNAM oraz mgr Zuzanna Ogorzewska z SDNH UJ zaprezentowały wyniki swoich obserwacji i badań realizowanych na terenie regionu w ostatnich latach, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Amazonii peruwiańskiej i Paragwaju. Padły kluczowe pytania o to, jak przebiegały relacje na linii państwo – społeczności tubylcze w tym trudnym czasie? Jakie strategie obronne i ochronne zastosowano? Czy były to inicjatywy instytucji publicznych, czy może oddolna aktywizacja organizacji tubylczych? Dlaczego stan pandemii stał się źródłem nadużyć, eskalacji konfliktów i obnażył słabości polityki etnicznej na wskazanych terytoriach?
Covid-19 bardzo szybko rozprzestrzeniał się na terenie Ameryce Łacińskiej. Niektóre z państw regionu należą do 10 krajów o najwyższej liczbie zakażeń i zgonów. W społeczeństwach tak nierównych jak te latynoamerykańskie pandemia odcisnęła swoje piętno w bardzo zróżnicowany sposób. Największe zagrożenie dotknęło grupy, które historycznie zmagają się z marginalizacją lub wykluczeniem, a takimi, tzw. grupami wrażliwymi są ludy tubylcze. Chociaż ich indywidualne i zbiorowe prawa są formalnie uznawane w międzynarodowych aktach i porozumieniach (takich jak Konwencja MOP nr 169, Deklaracja ONZ z 2007, Deklaracja OPA z 2016), wciąż utrzymuje się rozdźwięk między zobowiązaniami podjętymi przez państwa, a aktualnymi politykami publicznymi i programami odnoszącymi się do tubylczego sektora społeczeństw latynoamerykańskich. Rzeczywisty wpływ pandemii covid-19 na ludność rdzenną w skali całego regionu nie jest dokładnie znany ze względu na brak zagregowanych danych. W trakcie seminarium przyjrzeliśmy się zatem sytuacji na terenie Paragwaju i Amazonii peruwiańskiej, odwołując się do danych krajowych ze szczególnym uwzględnieniem praw ludów tubylczych do zdrowia i dostępu do opieki zdrowotnej, do konsultacji i partycypacji, dostępu do informacji oraz w odniesieniu do ich praw terytorialnych i dostępu do zasobów naturalnych.
